Een mooi stukje roze zalm tijdens het kerstdiner. Ook dit jaar zal deze vis weer op veel feestelijk gedekte tafels geserveerd worden. De supermarktfolders staan vol met aanbiedingen en recepten met zalm, waardoor de keuze van de consument voor deze vis eigenlijk niet heel verrassend is.
Het feestelijke imago van deze vis doet echter geen recht aan de werkelijkheid. De zalm die we in onze supermarkten vinden, is meestal afkomstig van industriële kwekerijen in landen als Noorwegen waar de industrie alleen al vorig jaar 1,479 miljoen ton gekweekte zalm produceerde.
Feedback werkt al langere tijd aan de problemen met betrekking tot de zalmkweek en stelt de inefficiëntie, ecologische schade en sociale onrechtvaardigheid die daarmee gepaard gaan aan de kaak. Wij vinden het belangrijk dat mensen zich bewust zijn van de problemen achter dit roze stukje vis en op de hoogte zijn van het volledige verhaal achter de ingrediënten die zij hun dierbaren voorschotelen tijdens de feestdagen. Daarom zijn hier vijf inzichten die je met je tafelgenoten kan delen wanneer zij zich afvragen waarom er dit jaar eens geen zalm geserveerd wordt:
1. Uit een recent wetenschappelijk artikel is gebleken dat om 1 kg gekweekte zalm te produceren, er tot 6 kg hele, wilde vis nodig is. Dat zijn 60 normale porties vis (100 g) per kg gekweekte zalm. Dit zijn kleinere vissen zoals sardines, haring, blauwe wijting, sardinella, ansjovis die we ook direct kunnen eten. Toch zijn dit de soorten die het vaakst worden vermalen voor als voer voor gekweekte vis. Veel voedingsstoffen gaan dus verloren door het voeren van deze perfect eetbare vis aan gekweekte zalm.
2. Een deel van deze kleinere (pelagische) vissen is afkomstig uit West-Afrika, waar in landen als Senegal en Gambia de inwoners hiervan afhankelijk zijn voor hun voeding en levensonderhoud. In de afgelopen twee decennia is de vismeel- en olie-industrie in die regio enorm gegroeid. In combinatie met overbevissing heeft dit geleid tot een toenemende schaarste in vispopulaties. Hun primaire bron van inkomsten en levenswijze wordt steeds beperkter, waardoor velen uit de vissersgemeenschappen aan de West-Afrikaanse kust kiezen voor migratie om op zoek te gaan naar betere omstandigheden, soms met gevaar voor eigen leven.
3. Keurmerken streven ernaar om bedrijven in de goede richting te duwen, maar dit lukt lang niet altijd. Sommige certificeringen gaan niet ver genoeg en als consument is het moeilijk te achterhalen hoe streng er daadwerkelijk gekeurd wordt. Gekweekte Chileense zalm bij Albert Heijn is bijvoorbeeld ASC (Aquaculture Stewardship Council) gecertificeerd, maar draagt nog steeds bij aan de vernietiging van het milieu in beschermde natuurgebieden. In onze analyse van de ASC standaard, blijkt dat slechts de helft van het ASC gekeurde visvoer afkomstig hoeft te zijn van gecertificeerde visserijen.
4. Gezien alle schade van deze massale viskwekerijen, zijn wij van mening dat supermarkten de gekweekte zalm niet zou mogen promoten. Het stimuleert de vraag naar een destructieve manier van voedselproductie en komt bijna uitsluitend ten goede aan de grote bedrijven die op zoek zijn naar steeds hogere inkomsten.
5. Gelukkig zijn er genoeg verantwoorde alternatieven beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan zeewier, plantaardige vervangers, schaaldieren of kleine lokaal gevangen vis. En aan recepten ook geen gebrek!
We hebben een factsheet gemaakt die gemakkelijk te delen is:
Bekijk onze andere blogs en onderzoeksrapporten hier: https://feedbackeurope.org/campaigns/our-fish/