Het kweken van visetende vis in Europa schaadt vissersgemeenschappen in West-Afrika. Het inefficiënte productieproces berooft hen van een belangrijke voedingsbron. Zalm is een visetende soort. Gekweekte zalm is afhankelijk van voedingsstoffen die met name via visolie worden geleverd. En deze visolie wordt weer verkregen door het vermalen van kleinere, wilde vissen. Bij Feedback hebben we bewijs dat bij het voeren van deze kleinere vissen (sardines, sardinella, ethmalosa, enz.) aan Schotse gekweekte zalm, grote verliezen aan micronutriënten optreden. Hoe kan het dat we accepteren dat een industrie zulk biodiversiteitsverlies, milieuvervuiling en voedselonzekerheid veroorzaakt?
Om de strijd voort te zetten, hebben we gekeken naar Noorwegen, een belangrijke locatie van de zalmkwekerij. Ons nieuwe rapport presenteert feiten over de omvang en macht van de industrie, het groeiend gebruik van wilde vis in de kweekvisindustrie en de verwoestende impact ervan op West-Afrikaanse gemeenschappen.
Lees hier het volledige rapport
Lees hier het volledige persbericht
Uit ons onderzoek blijkt dat in 2020 bijna 2 miljoen ton wilde vis nodig was om de visolie te produceren die aan de Noorse gekweekte zalmindustrie wordt geleverd. Tijdens dit productieproces gaat een kwart van de vermalen wilde vis verloren. De hoeveelheid vis die in 2020 voor de West-Afrikaanse kust werd gevangen om visolie te leveren aan de Noorse zalmkweekindustrie, was genoeg om tussen de 2,5 miljoen en 4 miljoen mensen in de regio een jaar lang van vis kunnen voorzien.
Vier grote visvoerproducenten, MOWI, Skretting, Cargill en BioMar, leveren bijna 100% van het voer dat wordt gebruikt in de Noorse zalmkweek. Allevier gebruiken visolie uit het FAO-gebied 34, gelegen aan de West-Afrikaanse kust. Het gebruik van alternatieve ingrediënten om in het wild gevangen vis in voer te vervangen blijft minimaal, ondanks alle publieke duurzaamheidsbeloften van zalm- en voerproducenten. Noorwegen heeft plannen de zalmproductie tegen 2050 te verdrievoudigen tot 5 miljoen ton. Zonder significante veranderingen in de samenstelling van het visvoer zou die ambitie drie zoveel in het wild gevangen vis vergen als in 2020.
Deze grootschalige visserij in West-Afrika heeft verstrekkende gevolgen. Zij wordt uitgevoerd door bedrijven met hoofdkantoor in het Noorden, ten behoeve van voornamelijk consumenten met een hoog inkomen in Europa, Noord-Amerika en Azië. En zij gaat dus ten koste van de lokale gemeenschappen aan de West-Afrikaanse kust. Globale ongelijkheid en voedselonzekerheid worden verder versterkt. De groeiende industriële aquacultuur voedt zo een vorm van voedselimperialisme.
Noorse zalm is verkrijgbaar in de meeste Europese markten en wordt als premium product over de hele wereld verkocht. Ook in Nederland. Noorse kweekzalm is hier te vinden in alle grote supermarkten zoals Albert Heijn, Jumbo, Aldi en Plus. Klanten moeten via ASC-codes door supply chain-lagen graven voor een kans om de exacte herkomst van het product te achterhalen.
Groothandelaren zoals Makro verkopen ook gekweekte Atlantische zalm, met minimale informatie beschikbaar voor klanten. Dat maakt het moeilijk voor consumenten die horeca bezoeken om betrouwbare informatie te krijgen over waar het voedsel dat ze eten vandaan komt. Makro is, net als visvoerproducent Skretting, een dochteronderneming van het Nederlandse SHV Holdings, een handelsbedrijf met een omzet van 26 miljard euro in 2022.
Nederland profiteert van de Noorse zalmgroei in de rol van handelscentrum voor vis, schaal- en schelpdieren, maar ook door de kweekvis te verwerken en verder te exporteren.
Gelukkig liggen de oplossingen al op tafel. Onze modellering laat zien dat een alternatief aquacultuur-visserijmodel mogelijk is: directe consumptie van in het wild gevangen vis kan gecombineerd worden met zalm die wordt gevoed met voer dat uitsluitend is gemaakt van afsnijdsels (afval van verwerking), in plaats van hele vis. Zo kunnen dezelfde hoeveelheden belangrijke micronutriënten geleverd worden voor hetzelfde aantal mensen. Tegelijk is dan bijna 1 miljoen ton wilde vis extra beschikbaar om mensen te voeden, of om hun cruciale rol in het mariene ecosysteem te vervullen.
Voor meer informatie
https://www.arte.tv/en/videos/113682-002-A/data-sources/
https://journals.plos.org/sustainabilitytransformation/article?id=10.1371/journal.pstr.0000005